بعد از ترک اعتیاد

بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد؟ آیا با ترک مواد مخدر همه چیز تمام می‌شود؟ طبق گفته متخصصان کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک افرادی که مصرف مواد را قطع کرده و مراحل درمان و اعتیاد را به پایان رسانده اند ممکن است فکر کنند ترک اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان و توهم زا را به سرعت طی کرده و سلامتی کامل خود را بدست آورده اند. این افراد باید بدانند اگرچه قطع مصرف و سم زدایی گامی مهم در درمان اعتیاد است، اما تا دستیابی به سلامت کامل راه طولانی در پیش دارند. زیرا مراقبت های بعد از ترک اعتیاد نیز به همان اندازه مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد.

ترک اعتیاد در منزل  کاری دشوار است، اما ساختن زندگی جدید و مقابله با علائم بعد از ترک و مصرف مجدد از آن نیز سخت تر است. بازگشت به وضعیت نرکال زندگی خانوادگی، شغلی، اجتماعی و روابط با دوستان و رهایی از زندگی سابق و مشکلات مربوط اعتیاد نیازمند برنامه ریزی و بکار بستن راهکارهای روانشناسی است.

بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد؟

تا 60 روز بعد از ترخیص از مرکز ترک اعتیاد بیشترین خطر بازگشت فرد به اعتیاد وجود دارد. البته تا 5 سال بعد از ترک اعتیاد همچنان احتمال بازگشت و مصرف مجدد مواد برای شخص وجود دارد. به همین دلیل بعد از پایان دوره سم زدایی مراقبت های بعد از ترک اعتیاد باید ادامه یابد. بر اساس مراحل تخصصی، مراقبت بعد از ترک اعتیاد، با پایان یافتن ترک اعتیاد و زمانی که بیمار آماده بازگشت به جامعه شده است، آغاز می شود. اما می توان گفت این مراقبت و پیشگیری از بازگشت فرد به اعتباد را باید از همان زمان آغاز فرآیند درمان شروع کرد.

طی فرآیند درمان  و در زمان سم زدایی، متخصص درمانگر و مشاورین ترک اعتیاد مهارت هایی را برای پاک ماندن و موفقیت در ترک اعتیاد به بیمار آموزش می دهند. تا زمانی که بیمار خود را برای رسیدن به یک زندگی سالم و حفظ آن متعهد بداند مراقبت های بعد از ترک اعتیاد نیز ادامه دارد.

در واقع رمز موفقیت معتادان درمان شده در برابر وسوسه مصرف دوباره، استفاده از خدمات مشاوره، روان درمانی و شرکت در جلسات مراقبت بعد از ترک اعتیاد است.

درمان بی حالی بعد از ترک اعتیاد

مصرف مواد مخدر باعث آسیب و اختلال در ذهن، جسم، کارکردهای روانشناختی و عملکردهای بدنی فرد می شود. فرد معتاد معمولا علاوه بر مصرف مواد مخدر عادات و رفتار های غلط دیگری را نیز در پیش می گیرد. از جمله این رفتارها می توان به رژیم غذایی ناسالم، بی تحرکی و ورزش نکردن و خواب نامناسب اشاره کرد. نتیجه این کارها سوء تغذیه و ضعف جسمانی وی خواهد بود. بهترین راه درمان بی حالی بعد از ترک اعتیاد تقویت کردن است که در ادامه به آن می پردازیم.

برای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد؟

یکی از موارد مهم در مراقبت بعد از ترک اعتیاد که باید به آن توجه شود، برنامه غذایی مناسب در کنار فعالیت بدنی، ورزش و استراحت کافی است. به عبارت دیگر بعد از درمان اعتیاد، جسم فرد به تقویت بیشتری نیاز دارد. برخی اقدامات برای تقویت بذن را می توان اینگونه شرح داد:

• ورزش روزانه: فعالیت بدنی و ورزش منظم و روزانه موجب افزایش انرژی و اعتماد به نفس و کاهش استرس و علائم افسرگی شده و همچنین میل به مصرف مجدد را تا حد زیادی از بین می برد.
• نوشیدن آب کافی و پرهیز از مصرف نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه و نسکافه: نوشیدن آب و مایعات کافی مانند شیر و آبمیوه های طبیعی موجب خروج سموم از بدن و جبران آسیب های وارد شده به دستگاه گوارش و یبوست می شود.
• در مقابل نوشیدنی های حاوی کافئین به دلیل خاصیت محرک بودن و تاثیری که در خلق و خوی فرد دارند موجب وسوسه مصرف مجدد خواهد شد.
• مصرف وعده های کوتاه و منظم: بعد از ترک اعتیاد بهتر است تعداد وعده های غذایی بیشتر و حجم آن کاهش یابد. به این ترتیب سطح قند خون ثابت مانده و بدن در برابر مشکلات جسمانی مقاومت می کند. مصرف تنقلات مغذی مانند آجیل و مغزها نیز بسیار مفید است.
• اصلاح عادات غذایی: عادات غذایی ناسالم باید به تدریج تغییر یافته و رژیم غذایی سالم جایگزین آن شود.

پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تغذیه مناسب بعد از ترک مواد مخدر، مطلب تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد را مطالعه کنید.

غذاهایی که نباید بخورید

برای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد باید مصرف قند، شکر و خوراکی های بسیار شیرین با ارزش غذایی کم بسیار محدود شود. مصرف چربی های اشباع، روغن جامد و فست فود ها که باعث مشکلات گوارشی، روده ای و قلبی و عروقی می شود باید تا حد امکان کاهش یابد. فرآورده های بسته بندی شده و مواد غذایی آماده موجب کاهش آب بدن و تاثیر منفی در فرآیند بهبودی می شود. بهتر است به جای این نوع غذاها از مواد غذایی تازه، میوه و سبزیجات، مواد حاوی پروتئین و ویتامین استفاده شود.

درمان پا درد بعد از ترک اعتیاد

یکی از شایع ترین عوارض و پیامدهای ترک موادی مانند تریاک و هروئین دردهای عضلانی و جسمانی است. این دردها گاهی بسیار شدید و غیر قابل تحمل بوده و موجب روی آوردن مجدد شخص به مصرف مواد مخدر برای رهایی از درد می شود. بنابراین درمان دردهای عضلانی برای جلوگیری از عود اعتیاد بسیار مهم است. برای درمان پا درد بعد از ترک اعتیاد و سایر دردهای آزار دهنده روش های مختلفی را می توان به کار گرفت:

درمان استرس

استرس و عوامل بیرونی موجب احساس دردهای روانی-جسمی (درد پا، کمردرد و سایر دردهای عضلانی) می شود. با کمک روش های روانی کنترل استرس می توان تا حد زیادی این نوع دردها را درمان نمود.

گروه درمانی

در گروه درمانی افراد با مشکلات مشابه دور هم جمع شده و با نظارت یک روانشناس در مورد مشکلات خود با هم گفتگو می کنند. با این کار استرس و اضطراب فر دکنترل شده و دردها نیز کاهش می یابد.

استفاده از داروها

برخی گیاهان به صورت طبیعی دارای خاصیت آرامبخشی و کاهش درد هستند و مصرف آن ها می تواند به کنترل درد کمک نماید. از جمله این داروهای می توان به دمنوش زرشک، بید، بابونه اشاره کرد. همچنین نوشیدن آب گوجه و ویتامین C نیز بسیار مفید است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

در مواردی که درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل و آزار دهنده باشد فرد می تواند با تجویز و نظر پزشک درمانگر خود برخی مسکن ها را به صورت محدود مصرف نماید. روش های زیر برای درمان پا درد بعد از ترک اعتیاد توصیه می شود:

1. استفاده از روش های آرام سازی: روش هایی مانند ریلکسیشن، آب درمانی، ذهن آگاهی و یوگا که باعث کاهش اضطراب شده و حس آرامش به فرد می دهند نیز می تواند در تحمل دردهای عضلانی ناشی از ترک اعتیاد موثر باشد.
2. مشاوره ترک اعتیاد: استفاده از خدمات مشاوره ترک اعتیاد که با توجه به شرایط جسکانی و روانی و نوع اعتیاد فرد به او ارائه می شود در کاهش دردهای جسمانی بسیار موثر است. مشاور ترک اعتیاد راهکارهای عملی در خصوص چگونگی کاهش علائم ترک، کنترل دردهای جسمانی، تسلط بر افکار و روشهای پیشگیری از بازگشت به اعتیاد و مصرف مجدد مواد مخدر را به فرد می آموزد.

درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

یکی از مشکلاتی که فرد بعد از ترک اعتیاد با آن مواجه است اختلال خواب می باشد. مشکل در خواب معمولا در زمان درمان اعتیاد و سم زدایی شایع است. با این حال برخی افراد بعد از ترک اعتیاد نیز تا چند ماه یا حتی چند سال با مشکل بی خوابی دست به گریبان هستند.

اختلال در خواب می تواند به صورت بی خوابی، کاهش کیفیت خواب یا خواب بریده بریده موجب ازار فرد شود.

بی خوابی و اختلال در خواب بعد از ترک اعتیاد گاهی زندگی فرد را مختل کرده و فرد همواره کسل و خواب آلود است اما نمی تواند به خوبی بخوابد.

راهکارهای زیر تا حد زیادی می تواند در درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد موثر باشد:

1. برنامه خواب منظم: فرد باید سعی کند در محلی ثابت و ساعتی مشخص بخوابد. برای اینکه در طول شب خواب مناسبی داشته باشد نباد در طول روز بخوابد.
2. نور مناسب محل خواب: محل خواب باید کمی داشته باشد و تا حد امکان تاریک باشد تا شخص بتواند به خوابی عمیق فرو رود. قرار گرفتن در معرض نور در هنگام خواب باعث اختلال در خواب خواهد شد.
3. اختصاص مکانی مشخص فقط برای خواب: شخص باید اتاق خواب را فقط به خواب اختصاص دهد و هیچگونه فعالیت و سرگرمی را در این محل انجام ندهد. به این ترتیب زمانی که در این محل قرار می گیرد آرامش یافته و به خواب می رود.
4. تغذیه سالم: مصرف غذای سالم برای درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد توصیه می شود. در دوران بعد از ترک اعتیاد باید از غذاهای پرچرب و ادویه دار پرهیز کرد. برای داشتن خواب آرام و منظم بهتر است در ساعات پایانی شب و قبل از خواب از مصرف غذای سنگین و نوشیدنی های کافئین دار اجتناب نمود.
5. ورزش مناسب: ورزش علاوه بر اینکه به بدن شادابی و نشاط می دهد، انرزی اضافه بدن را تخلیه کرده و با خسته شدن بدن فرد برای خواب شبانه آماده می شود.
6. پرهیز ار مصرف داروهای خواب آور: داروهای خواب آور، اعتیاد آور هستند و خطر اعتیاد مجدد را افزایش می دهند. دمنوش های گیاهی آرامبخش مانند بابونه جایگزین مناسبی برای این نوع داروها هستند.
7. مدیریت اضطراب: حس اضطراب و استرس در هر شرایطی می تواند خواب را مختل نماید. برای داشتن خوابی مناسب باید روش های مدریت و منترل استرس و اضطراب را آموخت.
8. رفتار درمانی شناختی (CBT): روش  CBT یک تکنیک روان درمانی است که طی 6 الی 12 جلسه انجام می شود. این روش به فرد کمک می کند تا افکار منفی و رفتارهایی که زمینه ساز اعتیاد شده اند را شناسایی و راهکارهای مقابله را جایگزین آن نماید. CBT طیف وسیعی از مشکلات و عوارض بعد از درمان اعتیاد از جمله اختلالات خلقی، استرس، اضطراب و بی خوابی را بهبود می بخشد.

درمان بی حالی بعد از ترک اعتیاد

بی حالی و بی حوصلگی یکی از مهم ترین علائم ترک اعتیاد است که موجب می شود فرد برای انجام فعالیت های روزمره خود با مشکل مواجه شود.

بی حالی و کسلی موجب بی علاقگی و بی انگیزگی فرد برای انجام کارها شده و زمینه لغزش و وسوسه مصرف مجدد را فراهم می کند.  به همین دلیل ضعف و بی حالی بعد از ترک اعتیاد را باید جدی گرفت و برای درمان آن اقدام نمود. برای درمان بی حالی می توان روش های زیر را بکار بست:

1. زندگی هدفمند: فرد باید بعد از درمان اعتیاد برای زندگی خود هدف تعیین کرده و برای رسیدن به زندگی ایده آل خود تلاش نماید. با این کار هیچگاه از زندگی و فعالیت خسته نشده و همواره انگیزه ای برای تلاش دارد.
2. تغییر نگرش در زندگی و خوشبینی نسبت به آینده: با تغییر نگرش به زندگی و تمرکز بر نکات مثبت و حس امید و خوشبینی نسبت به آینده شوق و انکیزه برای انجام فعالیت ها در فرد افزایش می یابد و کسالت از او دور می شود.
3. استراحت کافی: با استراحت کافی انرژی از دست رفته بازیابی شده و فرد بهتر می تواند به کارهای روزمره خود بپردازد.
4. کسب مهارت های جدید: بعد از درمان اعتیاد فرد می تواند برای درمان بی حوصلکی و بی حالی به دنبال یادگیری مهارت های مورد علاقه خود برود. با اینکار انگیزه فرد بالا رفته و به درمان پایبند می ماند.
5. تعامل با افراد جدید و سالم: گسترش ارتباطات، ایجاد روابط دوستانه با افراد جدید و سالم، سفر و کار و فعالیت با این افراد به تغییر سبک زندگی و در پیش گرفتن زندگی سالم و موفق و دوری از بی حالی بسیار موثر است.
6. تغذیه سالم و فعالیت ورزشی: ورزش و فعالیت بدنی در کنار تغذیه سالم موجب شادابی،  افزایش سطح انرژی بدن، کاهش استرس، بهبود روحیه و آرامش می شود.