عوارض مصرف کوکائین بسیار شدید و خطرناک است و می تواند مشکلات جسمی و روانی جدی برای مصرف کننده به دنبال داشته باشد. کوکائین بر مغز و حافظه تاثیر منفی می گذارد و بیماری های روانی را در فرد ایجاد و تشدید می کند.
کوکائین قوی ترین ماده اعتیادآور در جهان است که از برگ گیاه کوکا به دست می آید. با مصرف کوکائین که نوعی ماده محرک است میزان انرژی و احساس شادی فرد تا حد زیادی افزایش می یابد. به همین دلیل بسیاری از جوانان و نوجوانان به مصرف آن تمایل دارند. این ماده به شدن اعتیادآور است به طوری که حتی یک بار مصرف آن می تواند فرد را در دام اعتیاد خود گرفتار کند.
اگر خود شما یا کی از اطرافیان و عزیزانتان دچار اعتیاد به کوکائین هستید برای جلوگیری از آسیب های روانی و جسمانی، بهتر است هر چه سریعتر برای درمان و ترک اعتیاد در منزل اقدام نمایید.
کوکائین چیست؟
کوکائین (یا کوکایین) ماده ای پودری با کریستال های ریز و به رنگ سفید، بدون بو و با مزه ای تلخ است. کوکائین با نام هایی مانند کُک (Coke)، سی (C)، برف (Snow) و دانه برف (Flake) نیز شناخته می شود. این ماده با افزایش میزان دوپامین در مغز، سطح هوشیاری، تمرکز و انرژی شخص را تا حد زیادی افزایش می دهد و به شدت اعتیادآور است. به طوری که یک بار مصرف آن می تواند باعث بروز اعتیاد در فرد شود.
این ماده را می توان برای ایجاد بی حسی موضعی در درمان های پزشکی مورد استفاده قرار داد. اما به دلیل خاصیت اعتیادآوری بالا استفاده از آن در صنایع پزشکی ممنوع است.
انواع کوکائین
کوکائین در سه شکل مختلف در بازار موجود است. که هر یک از آنها با توجه به ساختار شیمیایی خاصی که دارند از نظر میزان تاثیرگذاری و احساسی که در افراد ایجاد می کنند با هم تفاوت دارند.
- نمک هیدروکلراید: نمک هیدروکلراید در واقع همان کوکائین و به شکل پودر سفید رنگ است. این ماده در آب حل می شود. کوکائین را به صورت تزریقی، خوراکی و استنشاقی مصرف می کنند.
- فرم آزاد: با استفاده از فراایند های شیمیایی در آزمایشگاه می توان درجه خلوص کوکائین را افزایش داد. در این فرآیند نمک هیدروکلراید از کوکائین جدا شده و ماده ای جامد به دست می آید. فرم آزاد کوکائین از طریق دود کردن یا کشیدن مصرف می شود.
- کراک: کراک ماده ای به شکل تکه های بلوراست که بین دو شکل شیمیایی نمک هیدروکلراید و فرم آزاد کوکائین قرار دارد. به عبارت دیگر ماده خام فرم آزاد کوکائین کراک نام دارد. اما چون هنوز فرآیند شیمیایی کامل برای تهیه فرم آزاد روی آن صورت نگرفته، خلوص کمتری دارد و ارزان تر است. کراک به صورت تدخینی مصرف می شود.
علائم مصرف کوکائین
مصرف کوکائین تغییراتی را در وضعیت جسمی و روانی فرد ایجاد می کند. به طوری که وقتی شخصی که کوکائین مصرف کرده را ببینید می توانید با توجه به علائم، مصرف او را تشخیص دهید. بنابراین چنانچه هریک از علائم مصرف کوکائین را در نزدیکانتان مشاهده کردید هر چه سریعتر برای کسب اطلاعات لازم و مشاوره ترک اعتیاد با کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک تماس بگیرید.
این علائم و نشانه ها بلافاصله بعد از مصرف کوکائین ظهور کرده و بعد از 30 تا 60 دقیقه از بین می روند. بنابراین فرد مصرف کننده هر نیم ساعت تا یک ساعت یک بار، جمع خانواده یا دوستان یا محیط کار را برای مصرف مجدد ترک می کند.
حتما بخوانید: ترک اعتیاد به کوکائین
مهمترین نشانه های مصرف و اعتیاد به کوکائین عبارتند از:
- احساس شادی، سرخوشی ناگهانی و بی دلیل
- افزایش اعتماد به نفس
- بدبینی
- پرحرفی، هذیان و بی ربط گویی
- کاهش اشتها
- انرژی زیاد و کاهش نیاز به خواب
- بروز رفتارهای عجیب و بی معنی
- رفتار پرخاشگرانه
- توهم بینایی، شنوایی و لامسه
- وجود حملات اضطرابی
- اقدام برای کارهای غیر معمول
- سرگیجه
- لرزش
- انقباض عضلانی
روش مصرف کوکائین
کوکائین به روش های مختلفی از قبیل خوراکی، از راه بینی، وریدی و تدخینی مصرف می شود که در زبان عامیانه به آن ها جویدنی، استنشاقی، تزریقی و کشیدنی می گویند.
استنشاق معمول ترین روش مصرف کوکائین است که ابتدا با استفاده از وسیله ای مانند تیغ، مواد را پودر کرده به گرد نرمی تبدیل می کنند. سپس توسط یک تکه کاغذ یا اسکناس لوله شده آن را از طریق بینی بالا می کشند. با این کار کوکایین از طریق مخاط بینی و ریه، وارد جریان خون شده و به مغز می رسد.
در روش تزریقی، پودر را حل کرده و به درون سیاهرگ تزریق می کنند. با این کار کوکائین مستقیما وارد خون شده در مدت کوتاه تری اثرات خود را نشان می دهد.
مالیدن پودر به لب، لثه و دندان ها نیز روش دیگر مصرف کوکائین است. در این روش مواد از طریق مخاط دهان جذب می شود. اما چون اثربخشی کنی دارد کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
کوکائین کریستالی یا کراک به صورت سیگاری یا کشیدنی مصرف می شود که برخی افراد کراک را همراه با تنباکو و ماریجوانا مانند سیگار می کشند.
دوز معمول برای انفیه و استنشاق 30 تا 100 میلی گرم و برای تزریق 10 تا 25 میلیگرم است. گاهی مصرف کنندگان برای افزایش تاثیر کوکائین آن را هروئین مخلوط کرده و مصرف می کنند که به آن اسپیدبال گفته می شود.
بیشتر بخوانید: علائم و بهترین راه‌های درمان اعتیاد به فضای مجازی
عوارض مصرف و اعتیاد به کوکائین
مصرف مداوم و اعتیاد به کوکائین عوارض جسمی و روانی متعددی را برای فرد به دنبال دارد. برخی از این عوارض کوتاه مدت بوده و بعد از مدت زمان اندکی در فرد بروز می کنند. اما برخی عوارض که جدی تر نیز هستند در بلند مدت ظهور کرده و خطرناک تر هستند.
عوارض مصرف کوکائین در کوتاه مدت
عوارض کوتاه مدت مصرف کوکائین مانند عوارض مصرف آمفتامین است با این تفاوت که مدت زمان آن کوتاه تر است. آثار کوتاه مدت بالافاصله بعد از مصرف ظاهر شده و بعد از حداکثر یک ساعت از بین می روند.
- تهوع و استفراغ
- تحریک پذیری
- گرفتگی عضلات و درد پا
- افزایش میزان تنفس
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- احساس لرزش دست و ناهماهنگی در حرکات بدن
- افزایش احتمال انوع سکته
- احساس شادی و انرژی زیاد
- احساس بی تفاوتی، چابکی و سرخوشی
- هوشیاری ذهنی
- افزایش دمای بدن و تعریق شدید
- توهمات شدید حسی
- گشادگی مردمک چشم
- کاهش اشتها
- رنگ پریدگی
- گیجی
- فشار قفسه سینه
- تاری دید
- اضطراب، عصبانیت، هیجان و بی قراری
- هذیان های پارانوئید
- کاهش تمرکز
- شیدایی همراه با قضاوت آسیب دیده
- صحبت های بی ربط و بی وقفه
- بیش فعالی و پارانویا
- حساسیت بیش از حد به نور، صدا و لمس شدن
عوارض مصرف کوکائین در بلندمدت
برخی عوارض بلند مدت مصرف کوکائین به روش مصرف بستگی دارد:
- استنشاقی: آبریزش دائمی بینی، احتقان،تورم، خونریزی و زخم مخاط بینی، از دست دادن حس بویایی، مشکل در بلع، آماس و جوش های پوستی اطراف مخاط گوش و بینی، سوراخ شدن تیغه میانی بینی
- تزریق: افزایش ریسک ابتلا به هپاتیت و ایدز، ایجاد زخم های دردناک در پوست و عفونت های پوستی
- مصرف از طریق دهان: پوسدگی شدید روده در اثر کاهش جریان خون
- کشیدن: سرفه، آسم و سایر بیماری های تنفسی
از جمله سایر عوارض طولانی مدت مصرف کوکائین می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اختلال در درک زمان و مکان
- مشکلات تنفسی
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
- بی خوابی
- تحمل به کوکائین و تمایل به مصرف بیشتر
- ضعف قوای جنسی
- مشکل در درفع ادرار
- مشکلات گوارشی مانند کاهش اشتها، سوئ تغذیه، دردهای شکمی، اسهال و تهوع
- کم خونی
- سفتی و پریدن عضلات
- اضطراب، بی قراری، تشنج پذیری و تحریک پذیری شدید
- رفتار تهاجمی و پرخاشگری
- سوء‌ظن
- تمایل به خودکشی
- رفتارهای اجباری و تکراری
- تیک عصبی
- سردرد میگرنی
- ابتلا به بیماری های روانی جدی مانند افسردگی، روان پریشی یا سایکوز کوکائین
عوارض مصرف بیش از حد کوکائین (مسمومیت با کوکائین)
مصرف بیش از حد کوکائین باعث مسمومیت شدید در فرد شده و خطر مرگ را به همراه دارد. شخص ممکن است در اولین مصرف کوکائین زیاده روی کند، یا بعد از مدتی مصرف خود را افزایش دهد. در هر صورت مسمومیت با کوکائین یا مصرف کوکائین با الکل یا هروئین بسیار خطرناک بوده و عوارض جبران ناپذیری مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا تشنج را به دنبال دارد.
هیچ داروی خاصی برای رفع عوارض مصرف بیش از حد کوکائین وجود ندارد و کنترل وضعیت فرد به میزان مصرف و علائم موجود بستگی دارد. لذا در صورت مشاهده هریک از علائم زیر که شایع ترین نشانه های اوردوز با کوکائین هستند، هرچه سریعتر اورژانس را خبر کنید یا فرد را به مراکز درمانی انتقال دهید.
- فشار خون و ضربان قلب بالا
- ضربان قلب نامنظم
- مشکل در تنفس یا افزایش تعداد تنفس
- افزایش دمای بدن
- توهم، تحریک پذیری و اضطراب شدید
- علائم حمله قلبی
- علائم سکته مغزی
- تشنج، غش یا کما
تاثیر کوکائین بر مغز
کوکائین به هر روشی که مصرف شود سریعا وراد جریان خون شده و به مغز می رسد. در واقع تاثیر کوکائین بر بدن ناشی از تاثیر این مواد محرک بر مغز است. اثرات محرک و اعتیادآور کوکائین ناشی از توانایی این ماده در مهار بازجذب دوپامین به عنوان بخشی از سیستم پاداش مغز در سلول های عصبی می باشد. با مصرف کوکائین دوپامین بیشتری در مغز ترشح شده و برای مدت طولانی تری در فواصل بین سلول های مغز باقی می ماند. در نتیجه فرد در این مدت احساس شادی، سرخوشی و رضایت دارد.
مصرف کوکائین باعث می شود عروق خونی منقبض و دمای بدن، ضربان قلب، فشار خون و سوخت و ساز بدن افزایش یابد. در واقع با مصرف کوکائین رگ های خونی تنگ شده و برای پمپاز خون به داخل رگ های تنگ فشار زیادی به قلب وارد می شود. در این شرایط قلب برای انجام وظیفه خود به سختی و با فشار کار می کند. به همین دلیل ضربان قلب بالا رفته و ریتم طبیعی خود را از دست می دهد. با ادامه این حالت خون رسانی و انتقال اکسیژن به اعضای بدن مختل شده و وضعیت بدن در شرایط ناپایدار و خطرناکی قرار می گیرد.
عوارض مصرف کوکائین برای زنان باردار
اکثر زنانی که به مصرف کوکائین اعتیاد دارند در سنین باروری قرار دارند. بارداری به طور طبیعی تغییرات قلبی-عروقی در زنان ایجاد می کند. مصرف کوکائین این موراد را تشدید کرده و خطرات خاصی را به همراه دارد. خطراتی مانند میگرن، تشنج و فشار خون بالا برای مادر، پارگی زودرس کیسه آب و جداشدن پوشش جفت از رحم قبل از زایمان، زایمان دشوار و سقط ناگهانی از جمله عوارض مصرف کوکائین در دوران بارداری می باشد.
عوارض مصرف کوکائین برای جنین و نوزاد
جنین مادر معتاد معمولا در معرض عوارض خطرناکی همچون عقب ماندگی رشد در رحم، ناهنجاری های عصبی، بدشکلی اندام تناسلی و ادراری و سکته های مغزی قرار دارد. نوزادانی که از مادران معتاد به کوکائین متولد می شوند اغلب نارس به دنیا می آیند، وزن کم، دور سر کوچک تر و قد کوتاه تری نسبت به سایر نوزادان دارند.
هنچنین مصرف کوکائین در دوران بارداری (حتی یکبار) منجر به نقص در برخی جنبه های عملکرد شناختی، پردازش اطلاعات و توجه و تمرکز که مهم ترین عوامل برای یادگیری و موفقیت تحصیلی هستند در سال های آینده برای کودک شود.