قرص بوپرنورفین چه عوارضی دارد و چطور از آن خلاص شویم؟

قرص بوپرنورفین (Buprenorphine) یا B2 یه شبه مخدر است که  امروزه شکل دارویی آن برای درمان وابستگی به مواد مخدری همچون هروئین، متادون و داروهای مسکن مورد استفاده قرار می گیرد. این قرص در درمان های اصولی بیماری اعتیاد به عنوان بخشی از برنامه ترک فیزیکی، درمان روانی و اجتماعی برای بیمار معتاد به مواد افیونی تجویز می شود.

قرص B2 برای درمان درد های شدید نیز کاربرد دارد به همین دلیل برخی افراد فکر می کنند که این دارو اعتیادآور نیست و خودسرانه این دارو را مصرف می نمایند. در حالی بوپرنورفین به شدت اعتیادآور بوده و ترک آن گاهی از تریاک و هروئین نیز دشوارتر است.

تجویز و مصرف بوپرنورفین مانند سایر داروها باید در طول مدت مشخص و تحت نظر پزشک درمانگر اعتیاد باشد. استفاده نادرست از این دارو نه تنها به درمان اعتیاد کمکی نمی کند بلکه موجب پیچیده تر شدن ترک و درمان اعتیاد نیز می شود. درمان با قرص b2 برای استفاده بزرگسالان و نوجوانان بالای 15 سال در نظر گرفته شده است. این مطلب توسط مرکز ترک اعتیاد برای رهایی از اعتیاد به این قرص تهیه شده است.

مواد تشکیل دهنده قرص بوپرنورفین چیست؟

بوپرنورفین که با نام تجاری سوبوتکس (Subutex) نیز در بازار عرضه می شود، یک داروی مخدر و مسکن قوی اپیوئیدی از آلکالوئیدهای خشخاش است که به صورت نیمه مصنوعی بدست می آید.  این دارو برای درمان وابستگی و اعتیاد به مواد افیونی و دردهای حاد و مزمن مورد استفاده قرار می گیرد.

داروی بوپرنورفین در برنامه درمان اعتیاد به مواد افیونی با تجویز و تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف غیر اصولی و بدون تجویز بوپرنورفین اعتیادآور بوده و نه تنها اعتیاد به مواد مخدر را درمان نمی کند بلکه موجب اعتیاد به خود دارو خواهد شد و درمان اعتیاد را پیچیده تر  می نماید.

حتما بخوانید: تاثیر ورزش بر اعتیاد چقدر است؟ | از پیشگیری تا درمان اعتیاد

عوارض مصرف قرص بوپرنورفین

قرص بوپرنورفین یک داروی افیونی است و برای از بین بردن درد در بدن شبیه به آندورفین ها عمل می کند. به همین دلیل موجب تسکین درد و خواب آلودگی می شود. از طرفی این دارو یک آگونیست جزئی است و تا حد کمی اثرات مواد مخدر را در گیرنده ایجاد می کند. بنابراین تاثیر آن بر بدن نسبت به آگونیست های کامل مانند هروئین، متادون و مورفین بسیار کمتر است.

در مراکز ترک اعتیاد با توجه به شرایط فیزیکی و روحی بیمار، از این دارو در در مراحل اولیه ترک اعتیاد مواد مخدر با نظارت و تشخیص پزشک معالج دوزهای مناسب برای بیمار تجویز می شود. اما سوء مصرف بوپرنورفین عوارض شدیدی را به دنبال دارد.

از جمله مهمترین عوارض سوء مصرف قرص ب2 می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کند شدن تنفس و مشکلات تنفسی
• اختلال در خواب و خواب آلودگی
• کند شدن حرکت روده ها و ایجاد یبوست
• کند شدن حافظه و اختلال در قدرت تصمیم گیری
• گیجی، افسردگی و اضطراب
• اختلالات رفتاری، رفتار پرخاشجویانه و غیر معمول
• وابستگی فیزیکی
• تار شدن دید
• مشکلات کبدی
• حالت تهوع و استفراغ
• ضعف و بی حالی
• درد، رفلاکس و سوزش معده
• سردرد و احساس سبکی در سر
• زرد شدن چشم و پوست
• ادرار تیره رنگ یا به رنگ خاک رس
• تب خفیف و تعریق
• کاهش اشتها
• خطر مرگ در صورت استفاد بیش از حد
• کمردرد
• آب ریزش بینی

 حتما بخوانید:روشهای  ترک اعتیاد زنان

نحوه مصرف و مکانیسم اثر بوپرنورفین در درمان اعتیاد

داروی بوپرنورفین به صورت قرص زیر زبانی، تزریقی، پچ پوستی یا به عنوان درون کاشت (ایمپلنت) مصرف می شود.ساختار شیمیایی بوپرنورفین با تاثیر بر سیستم عصبی مغز موجب کاهش میل به مصرف مجدد، تعدیل عوارض ناخوشایند ترک مواد مخدر و کمک به روند درمان و ترک اعتیاد خواهد شد.

تمام این موارد زمانی اتفاق می افتد که مصرف بوپرنورفین برای درمان و ترک اعتیاد بر اساس شرایط بیمار و با تجویز و تحت نظر پزشک درمانگر صورت پذیرد. در غیر اسن صورت پیامد های سوء مصرف قرص ب2 از عوارض مصرف مواد مخدر فراتر می رود.

حتما بخوانید: مصرف ترامادول چه عوارضی برای زنان دارد؟

روش ترک قرص بوپرنورفین

به لحاظ علمی بوپرنورفین را تنها باید برای بیمارانی تجویز کرد که قادر به ترک اعتیاد و سم زدایی مواد مخدر نیستند و جزو گروه های پر خطر مانند بیماران تزریقی، افراد بی خانمان، افراد با ریسک ایدز و هپاتیت به حساب می آیند.

اما متاسفانه تجویز غیر اصولی این دارو برای درمان همه بیماران معتاد و مصرف خودسرانه و بیش از حد آن شکل جدید از اعتیاد را پدید آورده و موجب شده است بیمار اعتیاد از چاله درآمده و به چاه افتد.

بنابراین توصیه می شود به هیچ عنوان فردی برای ترک اعتیاد به صورت خودسرانه اقدام به مصرف قرص b2 ننماید. ترک اعتیاد پروسه طولانی است که باید با برنامه ریزی و تحت نظر پزشک و کادر درمان به صورت دقیق انجام شود. تنها در این صورت است که نتیجه مطلوب حاصل شده فرد از دام اعتیاد رهایی می یابد.

روش ترک قرص بوپرنورفین به چند شکل است. چنانچه به هر دلیل فرد دچار اعتیاد به بوپرنورفین شد، بهتر است مراحل زیر را برای ترک این داروی اعتیادآور دنبال کند.

مشورت با پزشک درمانگر

در مرحله اول ترک قرص بوپرنورفین لازم است از هرگونه اقدام خودسرانه و مصرف دارو بدون تجویز پزشک خودداری نمود. با پزشک درمانگر اعتیاد مشورت کنید تا برنامه ای صحیح را برای پاکسازی کامل بدن شما تنظیم کند. پزشک ممکن است با شروع روند درمان، از داروهای دیگر برای کمک به پروسه سم زدایی کمک بگیرد.

کاهش تدریجی مصرف

بنا به توصیه متخصصین میزان مصرف بوپرنورفین باید به تدریج کاهش یابد. کاهش تدریجی تا زمان قطع کامل مصرف می تواند سه هفته یا بیشتر به طول بیانجامد. طی هر هفته میزان مصرف 10 الی 20 درصد کمتر می شود. با این روند علائم ترک اعتیاد، احتمال عود بیماری، میل به مصرف مجدد و میزان سختی درمان کمتر خواهد بود.

حتما بخوانید: عوارض تریاک برای زنان چیست؟

مراجعه به روان درمانگر

یک روش ترک قرص بوپرنورفین مراجعه به پزشک یا کلینیک ترک اعتیاد است. هرچند که فرآیند درمان اعتیاد به بوپرنورفین موفقیت آمیز باشد نباید مراجعه به روان درمانگر را فراموش نمود. چرا که برخی علائم روانشناختی بیماری، حتی پس از بهبودی کامل جسمانی در فرد باقی می ماند.

در کنار مراحل درمان فیزیکی و جسمانی شرکت در جلسات گروه درمانی اعتیاد و برقراری ارتباط با بیمارانی که تجربه مشابهی دارند، در تسریع روند درمان بسیار موثر است.