اعتیاد به مواد مخدر یکی از معضلات جدی در هر جامعه است. در گذشته اعتیاد خاص مردان تلقی می شد اما متاسفانه در سال های اخیر آمار اعتیاد زنان به شدت افزایش داشته است. ترک اعتیاد زنان هم به عنوان افراد مصرف کننده و معتاد هم به عنوان افراد در معرض خطر باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. این روز ها در کوچه و خیابان و اکثر کافه ها شاهد دختران و زنانی هستیم که سیگار می کشند. مصرف سیگار و گل در اکثر مهمانی ها و دورهمی های زنانه نیز به طرز چشم گیری افزایش یافته است.
مصرف سیگار در زنان زمینه ساز و آغازگر مسیر اعتیاد به انواع مواد مخدر از جمله شیشه، ماری جوانا، هروئین و تریاک است. زنان به دلیل تفاوت های جسمی و روحی که با مردان دارند آسیب بیشتری از اعتیاد می بینند. سرعت وابستگی به مواد مخدر و اثرات سوء آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است. چرا که به دلایل فیزیولوژیکی بدن آن ها مقاومت کمتری نسبت به بدن مردان دارد.
از طرف دیگر ترک اعتیاد در زنان با مردان متفاوت است. چرا که زنان و دختران اغلب به دلیل محدودیت های خانوادگی اجتماعی تلاش می کنند اعتیاد خود را مخفی نگه دارند. تنها زمانی اعتیاد زنان آشکار می شود که فرد به شدت در دام اعتیاد گرفتار شده و عوارض و علائم اعتیاد به طور کامل در او نمایان شده و در این مرحله درمان اعتیاد دشوارتر است. همچنین نگاه های منفی و برچسب های مختلفی نسبت به زنان معتاد بیشتر بود و همین امر موجب کاهش احتمال مراجعه زنان معتاد به مراکز ترک اعتیاد زنان در تهران و پیچیده و سخت شدن درمان و ترک اعتیاد زنان می شود. شاید لازم باشد اطلاعات مربوط به کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک را در این باره بخوانید.
درمان اعتیاد زنان
براساس آمار غیر رسمی، زنان حدود 10 تا 15 درصد جمعیت معتادان کشور را تشکیل می دهند. این آمار هم راستا با افزایش نرخ اعتیاد مردان در حال افزایش است. اعتیاد در زنان خطر ابتلا به بیماری ها و اختلالات روانی مانند افسردگی را در آنان افزایش می دهد. پس از اعتیاد زنان معمولا توسط خانواده، دوستان و محل کار ترد شده و شغل و موقعیت اجتماعی خود را از دست می دهند.
زنان معتاد اغلب مواد مصرفی خود را از طریق نزدیکان تهیه می کنند اما پیامد های اجتماعی و گشتن به دنبال ساقی برای تهیه مواد در کنار هزینه بالای اعتیاد روابط را از چارچوب خارج کرده و مسائل اخلاقی ناگواری را به دنبال دارد.
اغلب افراد اعتیاد را یک بیماری مردانه می دانند و درک اینکه زنان و دختران به مصرف مواد اعتیادداشته باشند برای آن ها دشوار است. در حالی که اعتیاد زن و مرد نمی شناسد و در کمین همه افراد است.
برای مقابله با معضل اعتیاد و درمان به موقع اعتیاد زنان، باید این آسیب اجتماعی را پذیرفت و برای رفع آن به دنبال راه حل بود.
عامل اعتیاد بیش از 50 درصد کودکان معتاد، اعتیاد مادران است. همین امر اهمیت کنترل و درمان اعتیاد زنان را به خوبی آشکار می کند.
اما اکثر زنان معتاد به دلیل مشکلات مالی، ترس از عواقب قانونی مانند از دست دادن حق سرپرستی فرزند، بدنامی اجتماعی، مشکل در رفت و آمد و دسترسی به مراکز درمانی، عدم انگیزه کافی برای شروع درمان، کمبود اطلاع رسانی و آگاه سازی تشویقی برای ترک اعتیاد، کافی نبودن مراکز درمانی و گروها های امدادی ترک و درمان اعتیاد زنان، عدم پوشش بیمه درمانی، نداشتن فردی برای مراقبت از اعضای خانواده به ویژه کودکان طی مراحل درمان و بسیاری مشکلات دیگر به دنبال درمان اعتیاد نمی روند.
دلایل گرایش زنان به اعتیاد
اگرچه اعتیاد در زنان و مردان تفاوت های زیادی با هم دارد اما گاهی علل مشترکی موجب گرایش و گرافتار شدن آنها در دام اعتیاد شود. از جمله مهمترین عواملی که موجب اعتیاد زنان در جامعه می شود می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- زندگی در محیط و خانواده ناسالم
- نداشتن آگاهی و مهارت کافی برای مقابله با مشکلات خانوادگی و اجتماعی
- مشکلات روحی و روانی
- توزیع ناعادلانه درآمد
- قربانی خشونت بودن و اجبار به مصرف مواد توسط نزدیکان از جمله پدر، همسر، برادر، پدرهمسر و …
- شکست و عدم موفقیت های درسی و شغلی
- احساس خشم، بی اعتمادی و عدم امنیت در منزل، مدرسه یا محل کار
- مصرف مواد مخدر برای افزایش تمزکز، شب بیداری و درس خواندن
- استفاده از مواد مخدر لاغری و تناسب اندام
- عدم آگاهی نسبت عوارض و عواقب مصرف مواد مخدر
- باور و قبول تبلیغات و صحبت های مافیای مواد مخدر در مورد اعتیادآور نبودن برخی مواد مانند شیشه
- فرار از فشارهای روانی درگیری های ذهنی و داشتن حس نشاط.
ترک اعتیاد زنان باردار
اعتیاد زنان به دلیل نقش های مهمی (مادر و همسر) دارند، عواقب و مشکلات اجتماعی زیادی را به دنبال دارد. اعتیاد آن ها می تواند ضربه شدیدی به بنیان خانواده و اجتماع وارد نماید.
فرزندی که از مادر باردار معتاد متولد می شود ناخواسته از بدو تولد گرفتار دام اعتیاد است. به همین دلیل ترک اعتیاد زنان باردار اهمیت ویژه ای دارد. برای حفظ سلامت مادر و فرزند ترک اعتیاد در دوران بارداری باید با مراقبت های خاص انجام شود.
ترک اعتیاد در منزل برای زنان باردار اگر در ماه های اول موثرتر است. اما ترک اعتیاد در ماه های آخر بارداری زندگی مادر و جنین را به مخاطره می اندازد.
اگر مادر باردار به طور ناگهانی مصرف مواد را قطع نماید و بدون نظر پزشک اقدام به ترک اعتیاد نماید احتمال سقط جنین و خطر تولد نوزاد ناقص را به شدن بالا برده است.
ترک اعتیاد در بارداری به همان میزان که مهم است، خطرناک نیز هست. مادر باردار لزوما باید تحت نظر پزشک متخصص و با مصرف دارو های خاص و مراقبت های ویژه برای درمان اعتیاد اقدام نماید. چراکه مصرف مواد مخدر رشد جفت و جنین را کاهش می دهد.
معمولا جنین وابسته به مواد مخدر است و مادر برای درمان اعتیاد و وابستگی خود و جنین به مواد مخدر باید در کلینیک ترک اعتیاد یا مرکز درمانی بستری شود تا تیم درمانی وضعیت جنین را به طور متب تحت کنترل داشته باشند.
در صورتی که مادر تا انتهای دوره بارداری و تولد فرزند معتاد باشد، بعد از تولد لازم است نوزاد تحت درمان قرار گرفته و با دریافت دارو زیر نظر پزشک وابستگیش به مواد کنترل و قطع شود.
با وجود اهمیت ترک اعتیاد زنان باردار وآسیب پذیری بیشتر زنان معتاد نسبت به عوارض بارداری و عوارض زایمان، مشاهده می شود زنان باردار معتاد به دلیل ترس از مجازات های قانونی و سایر موانع و محدودیت های ترک اعتیاد زنان اقدامی برای درمان اعتیاد خود در دوران بارداری نمی کنند.
کلینیک ترک اعتیاد زنان
متاسفانه اکثر مراکز درمانی و کلینیک های ترک اعتیاد خدمات خود را تنها برای مردان ارائه می دهند و خدمات تخصصی درمانی و بستری برای ترک اعتیاد زنان را نداشته و از پذیرش زنان خودداری می کنند.
به همین دلیل اغلب زنان معتاد که قصد ترک اعتیاد را دارند اقدام به خود درمانی و ترک اعتیاد در منزل می نمایند. اما به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و حمایت تیم پزشکی و درمانی اقدام آن ها یا شکست مواجه می شود. شکست در درمان اعتیاد موجب از دست دادن روحیه، اراده و انگیزه برای ترک اعتیاد می شود و فرد از درمان اعتیاد نا امید می شود.
در این میان مراکز درمان اعتیاد زنان نیز وجود دارد که خدمات ویژه ای را برای درمان اعتیاد در زنان تدارک دیده اند. در این مراکز همان خدمات تخصصی پزشکی و روانشناسی که برای مردان انجام می شود در سطح بهتر برای درمان اعتیاد زنان ارائه می شود.